پرسش:تعداد و افراد مشهور اصحاب صفه چه کسانی بودند؟

اصحاب صفه، تعداد ثابتی نداشتند و با توجه به شرائط مختلف تعداد آن‌ها کم یا زیاد می‌شد. همان‌گونه که روند مهاجرت بر آمارشان می‌افزود گاهی بعضی از آنان ازدواج کرده یا به مسافرت می‌رفتند، یا در جهاد شرکت می‌کردند و از آن جمع خارج می‌شدند؛ بنابراین تعدادشان رو به کاهش می‌رفت. تعداد آنها را بیست نفر، سی نفر، پنجاه نفر، هفتاد نفر، هشتاد نفر، نود و دو نفر، و حتی منابع متاخر اصحاب صفه را بدون ذکر نام تا ۴۰۰ و ۷۰۰ نفر ذکر کرده‌اند.

زمخشری از مفسران قرن چهارم معتقد است برخی به اشتباه، عمده ساکنان صفّه را مهاجران قریشی دانسته‌اند. ابن سعد(۱۶۸ ق) مورخ اهل بصره بر این باور است که بررسی نام و نسب اصحاب صفه نشان می‌دهد که غالباً آنها از مهاجران غیر‌قرشی بودند. او می‌گوید قبایل تازه مسلمان شده، بر اثر تهدیدها، موقعیت، دارایی و خانه‌های خود را رها کرده تا در مدینه با پیامبر(ص) و دیگر مسلمانان با امنیت زندگی کنند.

معروف‌ترین اصحاب صفّه

منابع تاریخی اسامی بعضی از اصحاب صفه را ذکر کرده‌اند؛ که در میان آنان مهاجران فقیر و انصار بودند. البته انصار همانند مهاجران صفه‌نشين در مسجد سكونت نداشتند؛ بلكه با ساكنان صفه ارتباط داشته و در آن‌جا به عبادت و تعلیم قرآن می‌پرداختند. بیهقی(۴۵۸ق) از محدثان اهل سنت معتقد است هر کسی را که در مدینه خانه یا طایفه‌ای نداشت در صفه زندگی می‌کرد. زبيدي نام ۹۲ تن از آن‌ها را در كتابچه‌ای به نام تحفة اهل الزلفة فی التوسل باهل ‌الصّفه جمع آوری کرده است. مورخان معروف‌ترین اصحاب صفه را اینگونه ذکر کرده‌اند:

  • بلال بن رباح: معروف به بِلال‌ِ حَبَشی‌، از نخستین‌ گروندگان‌ به‌ اسلام، اولین‌ مؤذن‌، خادم‌ و صحابی‌ پیامبر(ص) می‌باشد‌، او پس از هجرت از مکه به مدینه به دلیل فقر به جمع صفه پیوست.
  • واثلة بن اسقع الكنانى: از قبیله بنی سعد، و یاران پیامبر(ص) و اصحاب صفه بود، او خود را از اصحاب صفه معرفی می‌کند و می‌گوید که در صفه هیچکدام از ما لباس کاملی نداشت و گرد و غبار وجود ما را فرا می‌گرفت.
  • جویبر: جوانی زاهد و عابد از شهر یمامه که بعد از اسلام مکانی در مدینه برای سکونت نداشت؛ پیامبر(ص) به او اجازه داد تا شب‌ها در صفه بخوابد.

پانویس

  1. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص ۳۳۹.
  2. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص۳۳۹.
  3. ↑ طبرانی، معجم کبیر، ۱۴۱۵ق، ج۲۲، ص۹۰؛ متقی الهندی، کنز العمال، ۱۴۰۱ق، ج۱۲، ص۳۸۰.
  4. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۲۵۵.
  5. ↑ هیثمی، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ۱۴۱۴ش، ج‌۸، ص۳۰۷.
  6. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص ۳۳۹.
  7. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ص۳۴۱
  8. ↑ الزرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج‌۸، ص‌۹۷.
  9. ↑ الزمخشری، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، ۱۴۰۷ق، ص۳۱۸.
  10. ↑ خان المدنی الشيرازی، رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، ۱۴۳۵ق، ج۴، ص ۳۵۶.
  11. ↑ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج‌۱، ص۳۱۸.
  12. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص‌۱۹۶.
  13. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۶.
  14. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۷؛ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۴۸.
  15. ↑ اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۴۸.
  16. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۷، ص۳۱؛ بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۱۳۰.
  17. ↑ بیهقی، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۵۲۴؛ دیار بکری، تاریخ الخمیس فی احوال انفس النفیس،۱۴۰۳ق، ج۱، ص۳۴۷؛ مقریزی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۱۵۸.
  18. ↑ الزرکلی، الاعلام، ۱۹۸۰م، ج‌۸، ص‌۹۷.
  19. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ص۱۹۶-۱۹۷-۲۲۳-۲۲۶-۲۳۲-۲۳۴-۲۴۰؛ حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۳۴۸.
  20. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۴، ص۲۱۵؛ ابن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۴۰۴؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۱۵.
  21. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۹۷؛ ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۱، ص۴۰۸-۴۲۴.
  22. ↑ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۱۷-۵۲۱؛ شیخ طوسی، امالی، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۳.
  23. ↑ ابن حبان، الصحیح، ۱۴۱۴ق، ج۱۶، ص۸۳؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج ۱۳، ص ۲۲۸.
  24. ↑ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۴۰۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۵۲.
  25. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۴، ص۱۶۸؛ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۲۱.
  26. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۷.
  27. ↑ ابن اثیر، أسد الغابه، ۲۰۰۱م، ج۴، ص۳۰۹؛ مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة، ج۵، ص۱۹۱.
  28. ↑ ابن اثیر، أسد الغابة، ۲۰۰۱م، ج۴، ص۴۶.
  29. ↑ ابن سعد، طبقات الکبری، ۱۹۶۸م، دار صادر، ج۳، ص۱۰۹.
  30. ↑ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ابن شهر آشوب، ۱۹۵۶م، ج۲، ص۳۶۹.
  31. ↑ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۱، ص۱۴۳-۱۴۴؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۱۷۱.
  32. ↑ برقی، احمد بن محمد، الرجال، ۱۳۴۲ش، ص۳؛ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ج۱، ص۳۶۹؛ ابن جوزی، صفة الصفوة، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۷۱۵-۷۱۴.
  33. ↑ ابن حبیب، المُحبّر، ۱۳۶۱ق، ص۲۹۱؛ طبری، المنتخب من کتاب ذیل المذیل، ۱۳۵۸ق، ج۱۱، ص۵۲۶-۵-۵۲
  34. ↑ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ۱۹۸۲م، ص۳۳۳.
  35. ↑ ابن هشام، السیرة النبویة، بی تا، ج۳، ص۵۹۴.
  36. ↑ ابن‌قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲ق، ص۲۶۳؛ طوسی، رجال الطوسی، ۱۴۱۵ق، ص۶۰
  37. ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۱۹۰.
  38. ↑ بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۳۰۷؛ واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۱، ص۸۹؛ ابن ابی داوود، کتاب المصاحف، ۱۳۵۵ق، ص۱۴؛ ابن حجر، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۶ق؛ ج۶، ص۲۷.
  39. ↑ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۹، ص۲۳.
  40. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۴۸۴؛ نصر بن مزاحم، وقعه صفّین، ۱۴۰۴ق، ص۳۶۶؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۰.
  41. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۳، ص۴۸۴؛ ابن اثیر، اسدالغابه، ج۲، ص۸۰؛ ابن هشام، السیره النبویه، ج۲، ص۱۴۱
  42. ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۱۴-۲۱۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۰۸.
  43. ↑ ابن هشام، السیره النبوه، بی‌تا، ج۱، ص۶۸۵؛ واقدی، المغازی، ج۱، ص۱۵۷.
  44. ↑ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۱۴.
  45. ↑ ابونعیم اصفهانی، حلیه الاولیاء و طبقات الاصفاء، ۱۳۹۴ق، ج۵، ص۱۸۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ۱۹۹۲م، ج۱، ص۳۴۱.
  46. ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۷۲.
  47. ↑ ابن‌اسحاق، السیر والمغازی، ۱۳۹۸ق، ص۲۸۶؛ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۳۲۵، ۳۲۸؛ احمد بن حنبل، مسند احمد، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۱۱۵-۱۱۴
  48. ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۱۹۷.
  49. ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۵۳ش، ج۲۰، ص۴۴۷.

منابع

  • ابن ابی داوود، عبدالله بن سلیمان، کتاب المصاحف، قاهره، بی‌نا، ۱۳۵۵ق/۱۹۳۶م.
  • ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، قم، مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي، بی‌تا.
  • ابن اثیر، علی بن احمد، أسد الغابة فی معرفه الصحابه، بیروت، دارالمعرفه، ۲۰۰۱م.
  • ابن حبیب، محمد، المُحبّر، دار الآفاق الجديده، بیروت، ۱۳۶۱ق.
  • ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، حیدرآباد دکن، ۱۳۲۶ق.
  • ابن حزم، علی بن احمد، جمهرة انساب العرب، قاهره، دار‌الکتب العلمیة، ۱۹۸۲م.
  • ابن حنبل، احمد، مسند الامام احمد‌ بن حنبل، مصر، دار الرساله، ۱۴۲۱ق.
  • ابن حنبل، احمد، مسند‌احمد، قاهره، مؤسسة الرسالة، چاپ اول، ۱۳۱۳ق.
  • ابن سعد، محمد بن سعد، طبقات الکبری، بیروت، دار‌صادر، ۱۹۶۸م.
  • ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، نجف، مکتبة الحیدریة، ۱۹۵۶م.
  • ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق.
  • ابن قتيبة، عبد الله بن مسلم، المعارف، تحقيق ثروت عكاشة، القاهرة، الهيئة المصرية العامة للكتاب، ۱۹۹۲م.
  • ابو‌نعیم اصفهانی، احمد‌ ابن عبدالله، حلیة الاولیاء و طبقات الاصفاء، مصر، السعادة، ۱۳۹۴ق.
  • ابن‌اسحاق، محمد، السیر و المغازی، به‌کوشش سهیل زکار، دمشق، ۱۳۹۸ق.
  • ابن‌عساکر، علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، بی‌جا، دار الفکر، ۱۴۱۵ق.
  • الزرکلی، خیرالدین، الاعلام، بیروت، دار‌العلم للملایین، ۱۹۸۰م.
  • الزمخشری، محمود، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، بیروت، دار‌الکتب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
  • امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیة، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
  • بحرانی، سید هاشم، البرهان في تفسير القرآن، قم، موسسه البعثة، ۱۴۱۵ق.
  • بخاری، محمد، صحیح البخاری، بیروت، دار طوق‌النجاة، ۱۴۲۲ق.
  • برقی، احمد بن محمد، الرجال، به کوشش جلال الدین محدث، تهران، ۱۳۴۲ش.
  • بلاذری، احمد، انساب الاشراف، بیروت، دار‌الفکر، ۱۴۱۷ق.
  • بیهقی، ابوبکر، السنن الکبری، بیروت، دار‌الکتب‌ العلمیة، ۱۴۲۴ش.
  • بیهقی، احمد بن حسین، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعة، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۵ق.
  • حمیری، ابن هشام، السیرة النبویة، مصر، مکتبة محمد علی صبیح و‌ اولاده، بی‌تا.
  • خان المدنی الشیرازی، سید‌ علی، رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين، قم، موسسه نشر اسلامی،۱۴۳۵ق.
  • دیار بکری، حسین، تاريخ الخميس في أحوال أنفس النفيس، بیروت، دار الصادر،۱۴۰۳ق.
  • ذهبی، شمس الدین، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، بیروت، دار الکتاب العربی، ۱۴۰۹ق.
  • زمخشری، محمود، الکشاف، بیروت، دار الکتاب،۱۴۰۷ق.
  • شیخ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان في تفسير القرآن، بیروت، موسسة الاعلمی، ۱۴۱۵ق.
  • شیخ طوسی، محمد بن حسن، الامالی، قم، دار الثقافة، ۱۴۱۴ق.
  • طبرانی، سلیمان، معجم کبیر، قاهره، مکتبه ابن تیمیه، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
  • طبری، ابوجعفر، تاریخ الطبری، بیروت، دار التراث، ۱۳۸۷ق.
  • طبری، المنتخب من کتاب ذیل المذیل، قاهره، مکتبة التجاریة الکبری، ۱۳۵۸ق.
  • طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، قم، جامعه مدرسین، ۱۴۱۵ق.
  • متقی الهندی، علا‌ء الدین، کنز العمال، بیروت، الرساله، چاپ پنجم، ۱۴۰۱ق.
  • مقدسی، محمد بن طاهر، البدء و التاریخ، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا.
  • مقریزی، تقی الدین، إمتاع الأسماع بما للنبي من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‌، قم، دار‌الکتب العلمیة، ۱۴۲۰ق.
  • مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار‌الکتب الاسلامیه، ۱۳۵۳ش.
  • منقری، نصربن مزاحم، وقعه صفّین، قم، مكتبة آية الله المرعشی النجفی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.
  • واقدی، محمد بن عمر، المغازی، بیروت، الاعلمی، بی‌تا.
  • هیثمی، نور‌الدین، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، القاهره، مكتبة القدسی، ۱۹۹۴ش.

.

آیا می‌دانستید که... جدیدترین پرسش‌ها
درگاه:پرسش/آیا می‌دانستید
  • پرسش:چرا امام علی(ع) فرزندان خود را به ابوبكر، عمر و عثمان نامگذاری کرد؟
  • پرسش:آیا حضرت ابراهیم(ع) برای بخشیده شدن قوم لوط تلاشی داشت؟
  • پرسش:خدیجه(س) چگونه با ثروت خود سبب پیشرفت اسلام شد؟
  • پرسش:آیا چله گرفتن برای ترک گناه توصیه شده است؟
  • پرسش:شیوه حکومت‌داری سلمان بر مدائن چگونه بود؟
برگرفته از «https://fa.wikishia.net/index.php?title=پرسش:تعداد_و_افراد_مشهور_اصحاب_صفه_چه_کسانی_بودند؟&oldid=684009»